Variant: Schaken voor drie personen

Waar anders dan in Rusland kom je in toeristenshops schaakspellen tegen? En niet alleen standaardborden en stukken, maar ook een exemplaar voor drie personen. Niet alleen in toeristenwinkels zie je dat schaken in Sint-Petersburg leeft, ook bij een wandeling door de Hermitage. Daar zie je schakers op een schilderij van Henri Matisse, maar die spelen het spel zoals gebruikelijk met zijn tweeën.




Om klassiek te beginnen, wat schaakkunst in de schilderkunst.

Portrait de la famile du peintre van Henri Matisse uit 1911

Detail

Dan naar het bijzondere: het schaken voor drie.



Bij een bezoek aan deze toeristische winkel in Sint-Petersburg staat er in de winkel een handgemaakt schaakspel voor drie. Had ik nooit eerder gezien en er stond er hier ook maar één.

Het handwerk van dit unicum kost dan ook wel wat: 500 euro. Volgens kenners ontstaan er door het spelen met drie personen veel meer mogelijkheden ook al worden bij dit spel gewoon de klassieke regels gevolgd. Ook de stukken zijn dezelfde en het aantal vakken per speelhelft wijkt niet af. De lopers hebben daarentegen wel één richting meer dan bij het gewone schaken. Het spelen is een stuk ingewikkelder, omdat je bij het zetten rekening moet houden met de onderlinge aanvallen en verdedigingen van beide tegenspelers.

Schema voor de notatie van de zetten

Er zijn witte, zwarte en rode stukken waarbij de rode het spel openenen, dan volgt wit en tenslotte zwart. Wanneer een van de drie deelnemers schaakmat gezet wordt, is het spel afgelopen, waarbij sprake kan zijn van een eenkleurige of een tweekleurige mat; dat laatste houdt in dat bij het schaakmat zetten gebruik gemaakt wordt van de aanwezigheid van stukken van de derde speler.

Het spel is niet ontworpen door een Rus, wel door een Pool. De variant voor drie personen komt bij sommige Nederlandse schaakclubs ook regelmatig op tafel. 

Meer info over trio-schaak in het Engels in Wikipedia